Achtergrond van de zaak
De 'Gedragscode Soortenbescherming Bosbeheer' werd door de biomassalobby geïntroduceerd onder het mom van richtlijnen voor bosbeheerders bij het uitvoeren van boswerkzaamheden die ten goede zou komen van de natuur. Natuurorganisaties trokken echter aan de bel: zij stelden dat deze gedragscode misbruikt werd om grootschalige kaalkap en natuurvernietiging te rechtvaardigen, wat desastreuze gevolgen heeft voor biodiversiteit en eco-systeemdiensten. Zeven natuuractiegroepen, waaronder Stichting Natuurbelang Nederland en Comité Schone Lucht, spanden een rechtszaak aan tegen het ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur (LVVN) en de Vereniging van Bos- en Natuurterreineigenaren (VBNE biomassalobby).
Uitspraak van de rechtbank
De rechtbank oordeelde dat de gedragscode onvoldoende onderbouwde dat de toegestane vormen van kap, zoals groepenkap en schermkap, noodzakelijk waren ter bescherming van de in de Wet natuurbescherming genoemde belangen. Daarnaast werd door de rechtbank geconcludeerd dat de gedragsregels in de gedragscode de beschermde soorten niet beschermde. Hierdoor mocht de minister de gedragscode niet goedkeuren, wat resulteerde in de vernietiging van het goedkeuringsbesluit.
Gevolgen voor bosbeheerders
Voor bosbeheerders betekent deze uitspraak een significante verandering:
-
Vergunningsplicht: Waar voorheen werkzaamheden onder de gedragscode zonder aparte vergunning konden plaatsvinden, is nu voor activiteiten die mogelijk schadelijk zijn voor beschermde soorten een expliciete vergunning vereist. Dit omvat niet alleen kapwerkzaamheden, maar ook andere beheeractiviteiten zoals machinale aanplant.
-
Juridische risico's: Het uitvoeren van werkzaamheden zonder de benodigde vergunning kan leiden tot juridische stappen, variërend van boetes, veroordeling voor een misdrijf en stillegging van werkzaamheden.
Aanbevelingen voor bosbeheerders
Om te voldoen aan de huidige wetgeving en rechtszaken en een veroordeling voor een misdrijf te voorkomen, dienen bosbeheerders:
-
Inventarisatie: Grondig in kaart brengen welke beschermde soorten aanwezig zijn in het beheergebied.
-
Overleg met bevoegde instanties: Bij twijfel over de noodzaak van een vergunning, proactief contact opnemen met de provincie of andere bevoegde autoriteiten.
-
Documentatie: Alle stappen en overwegingen zorgvuldig vastleggen om aan te tonen dat er conform de wetgeving wordt gehandeld.
Oproep aan activisten en natuurliefhebbers
Deze uitspraak is een krachtig signaal dat de bescherming van onze bossen en biodiversiteit serieus genomen zou moeten worden. Voor degenen die zich inzetten voor het behoud van natuurgebieden biedt dit juridische precedent nieuwe mogelijkheden:
-
Bewustwording creëren: Informeer lokale gemeenschappen over de noodzaak van vergunningen voor bosbeheeractiviteiten en de potentiële impact op de natuur.
-
Toezicht houden: Monitor bosbeheeractiviteiten in uw omgeving en meld verdachte of potentieel schadelijke praktijken bij de bevoegde instanties.
-
Samenwerken: Bundel krachten met andere natuurorganisaties om gezamenlijk op te treden tegen ongeoorloofde boskap en om duurzame alternatieven te promoten.
Conclusie
De vernietiging van de 'Gedragscode Soortenbescherming Bosbeheer 2022' markeert een keerpunt in het Nederlandse bosbeheer. Het is nu duidelijk dat economische motieven niet langer mogen prevaleren boven ecologische belangen. Laten we deze momentum benutten om gezamenlijk te werken aan een toekomst waarin onze bossen floreren en biodiversiteit wordt gekoesterd.
Update
Op 1 maart 2025 hebben we namens de Bomenbond en de Klimaatcoalitie het vertrek van het voltallige bestuur en het ontslag van de directeur van de VBNE geeist. De uitspraak in de rechtszaak Gedragscode bosbeheer van 19 december 2024 bevestigt de onderzoeksresultaten van ons Staatsbosbeheer biomassalobby rapport. Uit de aangeleverde bewijsvoering blijkt moedwillige nalatigheid en corruptie. De organisaties binnen de biomassalobby van de VBNE worden geleid door mensen die de grenzen hebben overschreden, met zeer schadelijke gevolgen voor de gezondheid, de natuur, het klimaat en daarmee de toekomst van ons allemaal. Wij vinden dat strafrechtelijke vervolging gerechtvaardigd is. Een parlementair onderzoek zou een logische eerste stap zijn. Meer informatie over onze eis >>
.jpeg?etag=%225d8c2-64a9aae9%22&sourceContentType=image%2Fjpeg&ignoreAspectRatio&resize=412%2B412&quality=85 "Red de oude VDL Nedcar eiken - Kappen met Kappen")
