Het Klimaatplan

Klimaatverandering schrijdt voort in een ongekend tempo. De gevolgen zien we overal en steeds meer mensen roeren zich. Ze doen dat niet voor hun lol, maar omdat ze bezorgd zijn, net zoals de mensen van Urgenda die in 2012 de Klimaatzaak tegen de staat gingen voorbereiden. Toen hadden we nog 8 jaar tot 2020; inmiddels is het 2020 en is de CO2-uitstoot slechts marginaal gedaald.

De rechter gaf Urgenda driemaal gelijk. In december 2019 bevestigde de Hoge Raad dat de staat de uitstoot van broeikasgassen in 2020 met minstens 25% moet hebben teruggebracht ten opzichte van 1990. De kans om dat rustig en tegen de laagste kosten te doen, heeft de staat de afgelopen 5 jaar verspeeld. De eerste uitspraak in juni 2015 was bij voorraad uitvoerbaar, wat wil zeggen dat de staat meteen had moeten starten, zelfs als die hoger beroep aantekende. Nu moet de staat noodzakelijke keuzes maken.

Het Klimaatplan is tot stand gekomen door een inventarisatie onder de aangesloten organisaties en online via de multimediakanalen. We hebben het resultaat van de inventarisatie samengevoegd met het Urgenda-puntenplan, uitgewerkt en met passende informatieve video's op deze website geplaatst.

Preventie

De Nederlandse overheid, politiek en bedrijven zijn al sinds de jaren 80 van de vorige eeuw op de hoogte van de schadelijke gevolgen van Klimaatopwarming op onze gezondheid, de natuur en onze toekomst. Desondanks zijn er veel te weinig preventieve maatregelen ondernomen om verdere uitstoot van CO2 en daarmee de opwarming van onze aarde te voorkomen.

Mitigatie

Vier decennia later zijn we te laat om een groot aantal schadelijke gevolgen te voorkomen maar kunnen we nog wel een aantal mitigerende maatregelen doorvoeren om de omvang of snelheid van opwarming van de aarde te beperken. Mitigerende maatregelen zijn de maatregelen die gericht zijn op het verminderen van klimaatverandering via beperking van de netto uitstoot van broeikasgassen.

Adaptie

Naast preventieve en mitigerende maatregelen kunnen we ook adaptieve maatregelen doorvoeren waardoor we beter bestand zijn tegen de schadelijke gevolgen van het opwarmen van onze aarde en de gevolgen op onze stad. Adaptieve maatregelen zijn dus gericht op het verminderen van de kwetsbaarheid van de samenleving voor klimaatverandering. De grootste prioriteit ligt op het verminderen van de effecten van hittegolven, wateroverlast door extreme regenbuien en droogte.

Extreem weer

Klimaatverandering veroorzaakt meer wateroverlast en langere hittegolven met hogere temperaturen, meer en langdurige droogte en risico's ten aanzien van waterveiligheid (hoog water in de rivieren). Vooral langdurige hitte heeft een groot effect op de gezondheid en de levensstandaard van kwetsbare groepen zoals ouderen, chronisch zieken en heel jonge kinderen.

Economische schade

Weersextremen kunnen schade veroorzaken aan gebouwen maar ook aan wegen en bruggen, bomen en natuur. Dit kan leiden tot veel directe schade, denk aan ondergelopen souterrains en kelders, en indirecte schade zoals files. Herstel van de schade kost veel geld. Door de stad beter voor te bereiden op extreem weer maken we onze stad robuuster en daarmee minder gevoelig.

Een aantal van de maatregelen die we hieronder in het Klimaatplan benoemd hebben vallen onder meerdere van de bovengenoemde categorieën.

Maak ECOCIDE Strafbaar

Stop Ecocide

Omdat ecocide wettelijk is toegestaan, hebben grote bedrijven al jarenlang vrij spel. Ze werken al die tijd grenzeloos aan winstmaximalisatie, zonder dat ze verantwoordelijk kunnen worden gehouden voor de massale vernietiging die zij daarbij aanrichten.
Het is van groot belang dat ecocide als misdaad wordt erkend, zodat zij die zich hieraan schuldig maken, zij die er vergunningen voor verlenen en zij die het voor het zeggen hebben (zoals staatshoofden, ministers en directieleden) persoonlijk ter verantwoording kunnen worden geroepen.

Momenteel erkent het Internationaal Strafhof in Den Haag de volgende vier internationale misdaden:

· genocide

· oorlogsmisdaden

· misdaden tegen de menselijkheid

· het misdrijf agressie

Stop Ecocide Foundation voert campagne om ecocide als vijfde internationale misdaad aan dit rijtje toe te voegen. Zo wordt het strafbaar om onze planeet massale schade of vernietiging toe te brengen en beschermen wij onze kostbare ecosystemen. Ondersteun het juridische en diplomatieke werk dat nodig is om ecocidewetgeving te realiseren. Zorg voor meer zichtbaarheid, groter draagvlak en momentum, zodat deze belangrijke aanpassing van het internationaal strafrecht sneller gerealiseerd kan worden. Ga naar www.stopecocide.nl en klik op ‘DOE MEE’.

Maak Klimaatdoelen SMART

Klimaatbestendig

Zowel de financiële sector als de bedrijfssectoren hebben aangegeven dat zij het belangrijk vinden dat de klimaatdoelen die hen worden opgelegd of die zij op zich nemen, afrekenbaar zijn. Ook de Provincie en gemeente moeten af te rekenen zijn op hun doelen. Er moeten concrete SMART doelen opgesteld worden die vastgelegd zijn. Halfjaarlijks moet er een rapportage worden gemaakt van de voortgang van deze doelen en de vooruitzichten. Deze rapportage moet op de politieke agenda staan en halfjaarlijks in de gemeenteraad worden besproken.

Minder verharding en meer groen

Klimaatbestendig

Het doel is om de hoeveelheid verharding in de stad met 10% te verminderen. Ook het vergroenen van de stad is een ambitie. Zo zorgen we voor meer verkoeling in de zomer en is er minder wateroverlast bij heftige regenbuien. De mate waarin warmte wordt opgenomen wordt bepaald door de kleur en het soort materiaal. Stenige materialen, zeker als ze ook donkere kleuren hebben, bepalen hoeveel warmte wordt opgenomen en ’s nachts weer wordt afgeven. De kleuren groen zorgen naast de evaporatie (verdamping van water) voor aanzienlijke verkoeling in de stad. Lees verder >>>

Nieuw bomenbeleid

Klimaatbestendig

Veel steden beschouwen het Bomenbeleid als een luxe, een uitgave om de stad mooier te maken en niet als een noodzaak in deze tijd waarin de natuur in de stad steeds belangrijker wordt voor de gezondheid en het dagelijks leven van alle inwoners. Wij gaan de urgentie duidelijk maken. Positieve ecologische veranderingen in de stad zijn van levensbelang. Het stadhuis kan niet langer met haar oude programma doorgaan.

We benadrukken dat het nieuwe bomenbeleid concrete doelen moet hebben en dat een beter bomenbeleid belangrijk is voor de mensen, vogels en insecten in de stad. De bomen en bossen worden steeds meer bedreigd door de verdroging. De bewoners van de stad hebben meer schaduw en verbetering van de luchtkwaliteit nodig door middel van de aanplant van meer bomen in de stad. Er zal meer geïnvesteerd moeten worden in ecologisch onderhoud en beheer van bomen en struiken. Lees verder >>>

Zomerwarmte voor de winter

Klimaatbestendig

Hocosto biedt de mogelijkheid om hele wijken aardgasvrij te maken. Warmte wordt opslagen in een ondergronds buffervat met een aluminium draagconstructie. In de zomer wordt het water met zonnecollectoren op de daken verwarmd. Dit water wordt opgeslagen in het buffervat. Een deel wordt direct gebruikt in huis bij warmwatergebruik. Het overige water wordt opgeslagen in een buffervat voor de koude seizoenen. Een warmtepomp kan bij strenge winters bijspringen, al is dit in de praktijk nauwelijks nodig. In de zomer koelt de warmtepomp het huis.

Een lage temperatuurdistributiesysteem is nodig in het huis. Met de toevoeging van zonnepanelen kunnen deze wijken ook nog eens volledig zelfvoorzienend worden. Deze maatregelen is niet rendabel voor individuele huizen, tenzij men open staat voor een lange terugverdientijd (gemiddeld 15 jaar). Voor wijken zijn de kosten echter lager waardoor deze maatregel een goede toepassing is om wijken van het gas af te krijgen. Het systeem is succesvol getest op zand-, klei- en leemgronden. Er is nog geen ervaring met veengronden. Het mag worden geplaatst in drinkwatergebied en een ingebouwd drainagesysteem voorkomt dat er water bovenop het buffervat blijft liggen. Het systeem vraagt om voldoende ruimte dus kan niet in drukke stedelijke gebieden worden toegepast. Hierdoor kan het systeem niet op grote schaal worden toegepast waardoor voorkomen wordt dat er teveel water wordt onttrokken aan het grondwater. In Vlieland worden 38 huizen aardgasvrij gemaakt met dit systeem. Urgenda werkt mee aan dit project. In Nagele wordt een hele wijk volledig klimaatneutraal gemaakt met dit systeem. Een andere leverancier van vaten voor warmteoplsag is Ecovat

Lees verder >>>

Groene inwoners maken een groene stad

Klimaatbestendig

Steden in Nederland zouden er goed aan doen om geld te investeren in het creëren van banen voor studenten van groene scholen. Op deze manier trekt de stad meer bewoners aan die zich betrokken voelen bij een duurzame groene samenleving. Groene kiezers zullen op hun beurt ook politieke partijen motiveren om hun beleid en doelstellingen groener te maken.

Studenten en afgestudeerden van groene scholen kunnen de groene bedrijfssectoren van onze stad groter maken. Ook kunnen ze zorgen voor een gezondere stad omdat deze doelgroep meer geneigd zal zijn het milieu te sparen door te fietsen, plantaardig te eten, groene energie af te nemen en op te wekken en de voorkeur geven aan leven in een groene omgeving. Ook kunnen groene inwoners andere bewoners inspireren: Lees verder >>>

Meer halfverharding in de stad

Klimaatbestendig

De klimaatverandering brengt hogere temperaturen en hevigere regenbuien met zich mee. Doordachte inrichting van de openbare ruimte dringt zich dan ook op. Duurzame renovatie van trage wegen met halfverhardingen, met een koele toplaag en de capaciteit om water af te voeren, bieden een mogelijke oplossing. Met het oog op de klimaatproblemen is het belangrijk om wandel- en fietspaden waar mogelijk zo in te richten dat ze niet vatbaar zijn voor hoge temperaturen. “Halfverhardingen blijven te allen tijde koel en laten toe dat het water in de grond trekt waardoor de ondergrond niet verstoord raakt."

Vooral in stedelijk gebieden, waar veel asfalt en beton wordt toegepast en de temperatuur gemiddeld een vijftal graden hoger ligt dan op het platteland, is dit een goede oplossing. Er bestaan veel verschillende soorten halfverharding, van kiezels en grind tot perzikpitten.

Lees verder >>>

Plantaardig Normaal

Klimaatbestendig

Dierlijke producten vormen het meest milieubelastende onderdeel van ons voedselpakket en dienen ontmoedigd te worden. Een plantaardig dieet is beter voor de gezondheid, beter voor de dieren, beter voor het milieu en beter voor onze medemensen.
De gemeente dient het eten van vlees te ontmoedigen en vleesvervangers te stimuleren. We hebben hierbij de volgende tips:

Maak bij de gemeente plantaardig de norm, serveer alleen dierlijk op verzoek.
Zorg voor fiscale stimuleringsmaatregelen voor plantaardige producten zoals vleesvervangers.
Start campagnes over de voordelen van plantaardig eten: bijvoorbeeld door een plantaardige eetwissel.
Stimuleer grote organisaties zoals ziekenhuizen, scholen, sportverenigingen, bedrijven, etc om plantaardig de norm te maken. Kantines kunnen omgekeerd worden ingericht. Nu is dierlijk vaak het meest aanwezig en zijn de plantaardige producten minder zichtbaar of duidelijk extra. Dit kan worden omgedraaid. Vlees hoeft niet te verdwijnen maar het moet zichtbaar worden dat het niet meer de norm is.
Geef horeca-ondernemers met plantaardige menu’s een financieel voordeel dat zij kunnen doorberekenen op hun gasten.
Dit stimuleert hun populariteit en daardoor kan het aandeel van plantaardige eetgelegenheden groeien.
De overheid zet al influencers voor allerlei onderwerpen. Wij stellen voor dat zij influencers inzetten om tips te geven over plantaardige eetwissels.
Zie ook maatregel 11 van Urgenda “Een dag per week zonder vlees – besparing: 0,5 Mton”. Lees verder >>>

Hoge bomen tegen hittestress

Klimaatbestendig

Met een betere leefbaarheid stijgt de productiviteit, verbetert het humeur en verdwijnt het chagrijn. En een groene omgeving is ook nog eens een rustgevende omgeving. Om het probleem met hete zomers op te lossen zijn voornamelijk hoge bomen nodig. Petra Schoon van Cobra GroenInzicht legt in deze video uit welke factoren meespelen bij hittestress en hoe een beter bomenbeleid in onze stad hittestress tegen kan gaan.

De Bomen Bond pleit al geruime tijd voor een beter bomenbeleid met de volgende doelen:

1) Iedere woning moet zich binnen een straal van 300 meter bij een aangename en aantrekkelijke koele verblijfsplek bevinden.
2) Er moet op het heetst van de dag minimaal 40% schaduw op belangrijke looproutes zijn, zodat essentiële functies in de stad voor iedereen bereikbaar blijven en er op het heetst van de dag 30% schaduw is in de buurten, zodat deze aantrekkelijk blijven.
3) Er moet voor zoveel groen gezorgd worden dat er genoeg verdamping kan optreden en de gemiddelde luchttemperatuur wordt beperkt.

Lees verder >>>

Meld je aan voor de KlimaatMars

Een beter Klimaat voor ons allemaal

Wereldwijd gaan tijdens de Global Climate Strike mensen de straat op om te protesteren voor klimaatrechtvaardigheid. Op 14 maart 2021 worden in meer dan 18 steden Klimaatmarsen georganiseerd. We weten al dertig jaar, sinds de eerste klimaattop in Den Haag, dat de opwarming van het Klimaat een heel groot probleem is. De tijd van halve maatregelen is echt voorbij. Het is tijd voor radicale actie. Doe jij met ons mee?

Meld je aan >>>

Kies voor Vleesch van de Butcher of the Future

Een Klimaatplan voor ons allemaal

De Vegetarische Slager is geboren vanuit de behoefte van een groot vleesliefhebber. Ze zijn de ambachtelijke slager van toen, met het vleesch van nu. Vegetarisch vleesch waarmee ze vleesliefhebbers laten beleven dat je niets hoeft te missen. Minstens zo lecker als het origineel, maar met enkel vegetarische ingrediënten. Ze maken vegetarisch vleesch met dezelfde smaack en structuur als de dierlijke variant. Geen vleesvervangers, maar vleesopvolgers. Een ware ode aan vlees, waarbij alleen hardnekkige vooroordelen worden geslacht. Gemaakt door vleesliefhebbers, voor vleesliefhebbers.

Samen maken we deel uit van de Voedselrevolutie – de onvermijdelijke shift naar meer plantaardige voeding. Een beweging die niet alleen een enorm voordeel oplevert voor het milieu en de wereldvoedselvoorziening, maar uiteraard ook voor dierenwelzijn. Zoals werkpaarden zijn vervangen door mechanische paardenkrachten, zo zullen ook dieren overbodig worden voor de productie van vlees. Door het dier uit de voedselketen te halen, werken we aan een impactvolle verandering van de voedselvoorziening. Zo blijven culinaire tradities onveranderd en zet je in een handomdraai de leckerste gerechten op tafel. Ondertussen smaken de producten van de Vegetarische Slager lekkerdere als de dierlijke producten en een groot voordeel is dat je er geen enge ziektes van krijgt zoals wel het geval is met echt vlees. Lees verder >>>

Stap over naar een echt groene leverancier

Een Klimaatplan voor ons allemaal

Websites van energieleveranciers geven een erg duurzaam maar misleidend beeld van de Nederlandse energiewereld. Er is geen leverancier te vinden die niet zegt groene stroom te verkopen. Ook zijn er leveranciers te vinden die zeggen alleen maar groene stroom te verkopen maar wanneer je naar hun stroometiket kijkt, dan zie je dat dit niet klopt. Ons werd vooral duidelijk dat er sprake is van grote mate van greenwashing. Hoe kies je nu voor een echt groene energiemaatschappij zonder fossiel en zonder biomassa? Soms is de oplossing heel simpel. Als niemand meer vervuilende energie afneemt, wordt het ook niet meer ingezet.

Daarom hebben wij een onderzoek uitgevoerd en zijn we vervolgens de Overstapcampagne Echt Groen Energieadvies gestart. Wij hebben de leveranciers uitvoerig onderzocht via hun websites en stroometiketten, wij hebben telefonisch contact met hen gezocht en wij hebben gebruik gemaakt van de reeds bestaande onderzoeken. Uit dit onderzoek hebben wij geconcludeerd dat de 11 energieleveranciers die door De Consumentenbond e.a. als groen worden aangemerkt bij ons een andere score krijgen. Lees verder >>>

Ga naar de overstapcampagne >>>

Urgenda puntenplan voor 25% CO2 reductie

Urgenda

Het puntenplan van Urgenda bevat 54 maatregelen om te voldoen aan de uitspraak van de rechter in de Klimaatzaak: 25% CO2-reductie voor eind 2020. Samen met meer dan 700 organisaties is het 40-puntenplan gepresenteerd en in juni 2019 overgedragen aan de Nederlandse overheid, 4 jaar na het winnen van de Klimaatzaak in Den Haag.

De maatregelen zijn een richtsnoer en laten zien dat het mogelijk is om in Nederland voor eind 2020 25% CO2 te reduceren. Alle maatregelen samen zijn goed voor een reductie van 10 tot 15 Mton CO2-eq.

01 - 100,000 huurwoningen energieneutraal 0.2 Mton	21 - Reserve transformatoren voor zon & wind 0.4 Mton	41 - Gratis LED voor minima 0.3 Mton
02 - Minder koeien, niet minder winst 3.0 Mton	22 - Verdubbeling krimp varkenssector 0.3 Mton	42 - Doorvoerstekkers tegen sluipgebruik 0.1 Mton
03 - Maximumsnelheid verlagen 0.2 Mton	23 - Zon op school 0.2 Mton	43 - Actieplan inwisselen koelkasten 0.4 Mton
04 - Nationale energiestrijd opschalen 0.2 Mton	24 - LEDverlichting in bedrijven en kassen 1.0 Mton	44 - Strengere controle op F gassen 0.1 Mton
05 - Verlichting uit na werktijd 0.3 Mton	25 - Anders reizen 1.0 Mton	45 - Minder N in de landbouw 0.25 Mton
06 - Network van semi autonome voertuigen 0.5 Mton	26 - Inregelen warmte-installatie bedrijven 0.5 Mton	46 - Deuren Dicht! 0.3 Mton
07 - Duurzaam bosbeheer 0.2 Mton	27 - Banden op spanning 0.2 Mton	47 - Ambitieuzer plan voor plastic 0.2 Mton
08 - Koppel aanbesteding aan spaarverplichting 0.4 Mton	28 - CO2 prestatieladder 1.0 Mton	48 - Innovaties in de transportsector 0.2 Mton
09 - Behoud salderen 0.4 Mton	29 - Campagne voor CV optimalisatie 0.4 Mton	49 - Groen en gezond wonen 0.1 Mton
10 - Groene daken 0.1 Mton	30 - APK voor gebouwen 0.1 Mton	50 - Ruim je data op 0.5 Mton
11 - Een dag in de week geen vlees 0.5 Mton	31 - Stadsheffing voor een leefbare stad 0.1 Mton	51 - Anders verdoven 0.5 Mton
12 - Versneld vernatten veenweide 0.2 Mton	32 - Innovatieve chemische recyclingstechniek 0.2 Mton	52 - Spanningsoptimalisatie 0.5 Mton
13 - Actieplan voor elektrische motoren 2.0 Mton	33 - Verdubbel slagkracht energiecooperaties 0.1 Mton	53 - Krimp kalveren,geiten en schapen sectoren 0.2 Mton
14 - ISDE verhoging voor kleinschalige warmte 0.1 Mton	34 - Actieplan enkel naar HR ++ glas 0.2 Mton	54 - Extra SDE+ voor zon op dak 0.5 Mton
15 - Extra budget voor woningisolatie 0.2 Mton	35 - Bomen, bossen en bermen 0,1 Mton
16 - Stimulering collectieve zonnesystemen 0.1 Mton	36 - Verbod op recreatief gebruik lachgas 0.1 Mton
17 - Leasecontracten voor zonnepanelen 0.1 Mton	37 - Duurzamer asfalt 0.1 Mton
18 - Tel zonnepaneel altijd mee in energielabel 0.1 Mton	38 - Meer gebruik van olivijnzand 0.1 Mton
19 - Regeling zonnepanelen & sanering asbest 0.1 Mton	39 - Overheidscampagne 'Het kan wel!' 0.5 Mton
20 - Zonnepanelen op overheidsgebouwen 0.1 Mton	40 - Innovaties met potentie 0.1 Mton

Wat zijn de goedkoopste oplossingen voor een beter Klimaat

urgenda-54-puntenplan-voor-25-procent-co2-reductie-samenvatting-minimum-co2-besparing-mogelijk-in-2020-en-kosten-overzicht

100.000 huurwoningen energieneutraal

01 - 100,000 rental houses energy neutral 0.2 Mton

Deze eerste maatregel resulteert in 100.000 (bijna) energieneutrale woningen met een (zeer) lage energierekening, waarvan huurders vanaf dag één profiteren. Dat kunnen de woningcorporaties betalen met het bedrag dat ze nu aan de overheid betalen vanwege de zogenaamde verhuurderbelasting. Dit was een tijdelijke belastingmaatregel die nooit is stopgezet en het komende jaar 2 miljard zal bedragen.

Naast twee ongepaste belastingen bij elkaar, 4 miljard, 4 maanden huur die de overheid scheert. En dan klagen ze dat er niet genoeg wordt gedaan door bedrijven. Het is tijd voor een frisse neus, stop de tijdelijke verhuurderheffing, 6 jaar was genoeg.

Minder koeien, niet minder winst

02 - Fewer cows, no less profit 3.0 Mton

De tweede maatregel is krimp en veranderingen in de veestapel wat resulteert in een reductie van 3 Mton CO2-eq per jaar. Dat is na sluiting van de kolencentrales een van de grootste maatregelen die nog genomen kunnen worden voor het klimaat.

Het verbetert ook de biodiversiteit. Het is echter niet de bedoeling om de boeren de rekening opnieuw te laten betalen, want ze hebben de afgelopen jaren maatregel na maatregel gekregen.

Toch is er nog een goede reden om nog eens naar het aantal koeien te kijken, want als we dat niet zelf doen, dan dwingt Brussel ons waarschijnlijk tot vergaande maatregelen. Nederland stoot te veel stikstof uit en produceert nog relatief veel mest. Beide zorgen ervoor dat we niet voldoen aan de EU-normen waar Nederland voor heeft getekend.

Stikstof, waarvan de melkveehouderij de grootste bron is, heeft negatieve effecten op natuurgebieden, insecten, het bodemleven en de gezondheid. Om de EU-normen en de negatieve effecten in 2030 sterk te beperken, zullen we zeker met 30% moeten verminderen: minder (kunst) mest, minder krachtvoer en dus minder koeien of veel minder melk per koe. Om een herhaling van 2016 te voorkomen, toen 160.000 koeien ineens naar de slacht moesten omdat we niet voldeden aan de EU-normen voor fosfaat, kunnen we nu het heft in eigen hand nemen en in anderhalf jaar veranderen, zonder dat de boer minder inkomen krijgt.

Een deel van de oplossing kan zijn dat koeien minder melk geven. Koeien geven nu extreem veel melk, die door krachtvoerreductie en mestreductie met 15 tot 20% kan worden verminderd. De resterende 10% reductie zal dan moeten komen van een inkrimping van de kudde en de keuze voor andere koeienrassen. We weten nu dat iets minder koeien en een betere balans tussen het aantal koeien en de hoeveelheid land niet alleen leidt tot lagere opbrengsten, maar ook tot lagere kosten. Per saldo hoeft de boer geen schade te lijden. Dit biedt perspectief voor meer melkveehouders. Als we binnen twee jaar zo'n grote verandering willen doorvoeren, dan zullen we boeren moeten helpen, met kennis en budget om het inkomensverlies te compenseren. Er zijn tal van goede voorbeelden die een goede opvolging verdienen. Er is nu veel geld gereserveerd voor de aanpak van de stikstofproblematiek, alleen al voor 2,2 miljard euro voor verbetering van de kwaliteit van de natuur. Laten we dat gebruiken voor de omschakeling naar duurzame landbouw.

Maximumsnelheid verlagen

03 - Maximum speed on roads decrease 0.2 Mton

Een simpele maar krachtige maatregel kan zijn om de maximumsnelheid te verlagen. Het is ook een maatregel die de overheid relatief snel kan nemen, tegen zeer lage kosten. Het is aan de overheid hoe moeilijk of gemakkelijk ze het voor zichzelf willen maken.

Teruggaan naar 100/120 levert een CO2-reductie van 0,2 Mton (megaton) op. Nog meer vertragen kan 1,2 Mton opleveren.

Nationale energiestrijd opschalen

04 - Scaling up national energy fight 0.2 Mton

De overheid kan zorginstellingen stimuleren om mee te doen aan de 'Competitie Energiebesparing' of een voucher geven om een deskundige een dag lang door een zorginstelling te laten lopen om alle simpele maatregelen te nemen die zonder veel geld en energie kunnen worden genomen.

Dat leidt al snel tot 10-15% besparing in een winterseizoen. Het voordeel van een Energiebesparende Competitie is dat de gedragsverandering zelf wordt gekozen en als positief en leuk wordt ervaren en niet als een opgelegde maatregel.

Verlichting uit na werktijd

05 - Switch off the lighting after working hours 0.3 Mton

Winkels en kantoren laten na werktijd nog te vaak onnodig licht aan. Vaak gaat de verlichting het hele weekend onnodig aan. Eerder werd berekend dat er 536 miljoen kWh aan elektriciteit kan worden bespaard door onnodige verlichting buiten de bedrijfstijd uit te schakelen. Dat scheelt 0,36 Mton per jaar aan CO2-uitstoot.

Een timer, sweep switch, bewegingsdetectie of simpelweg iemand ervoor verantwoordelijk stellen, doet wonderen en is makkelijk terug te verdienen.

Netwerk van semi autonome voertuigen

06 - Network of semi-autonomous small vehicles 0.5 Mton

Er zijn veel bestelauto's die samen 5,3 Mton per jaar uitstoten en een zeer inefficiënte vorm van distributie vormen. Een deel van deze uitstoot kan worden geëlimineerd door te rijden met semi-autonome elektrische voertuigen, met de snelheid van een wandelaar naar jogger (5-8 km / u) en het formaat van een lage ijskar (80-100 cm breed, hoger) tot max. 2 m lang, max. 750 kg) rechts rijden in de natuur, op vakantieparken en industrieterreinen en vervoeren van zaken die geen haast hebben.

Het voertuig zit vol met sensoren en leert vaste routes te rijden. Als er een onverwacht obstakel is, dan stopt het en kijkt iemand er op afstand naar om te zien hoe de kar er omheen kan komen.

Duurzaam bosbeheer

07 - Sustainable forest management 0.2 Mton

Bomen en bossen vangen veel CO2 op. Bomen en bossen zijn ook enorm belangrijk voor de biodiversiteit. Het is daarom belangrijk dat we zorgvuldig omgaan met onze bossen en bomen en streven naar natuurlijke bossen met een gevarieerde opkomst van inheemse bomen en struiken. Toch worden er veel bomen gekapt. In de afgelopen jaren is er echter veel hout verdwenen in biomassacentrales en is het kappen van schors teruggekeerd als beheersmaatregel voor het oogsten en verbouwen van hout.

Een stuk bos van ongeveer 0,5-2 hectare wordt kaal gekapt, de strooisellaag verwijderd en opnieuw aangeplant, met als gevolg een groot verlies aan opgenomen CO2 en biodiversiteit. Duurzamer bosbeheer komt de biodiversiteit ten goede en kan een besparing van 175.000 ton CO2 opleveren.

klimaatcoalitie-klimaatplan-koppel-aanbestedingen-aan-spaarverplichting

Koppel aanbesteding aan spaarverlichting

08 - Link tenders to savings obligation of 0.4 Mton

De Wet milieubeheer kent sinds 1993 een energiebesparingsverplichting. Deze energiebesparingsplicht is gedefinieerd als de verplichting voor organisaties om alle energiebesparende maatregelen te nemen die zich binnen vijf jaar of minder terugverdienen. Niet alle bedrijven en instellingen voldoen aan deze wettelijke verplichting. Degenen die dat doen, moeten worden beloond met opdrachten van de overheid.

Het eerste Energieakkoord had een energiebesparingsdoelstelling voor 2020 van 100 Petajoule. Uit de Nationale Energie Enquête 2017 (NEV 2017) bleek dat deze energiebesparing nog 25 Petajoule achterliep op de doelstelling. Deze 25 Petajoule extra energiebesparing staat gelijk aan circa 1,5 megaton CO2-reductie. Een deel van deze kloof wordt veroorzaakt door het niet naleven van de energiebesparingsplicht voor bedrijven.

Behoud salderen

09 - Retain Netting 0.4 Mton

Gelukkig heeft het kabinet al besloten dat de verrekening niet wordt stopgezet in 2020 of 2021, maar wordt voortgezet tot 2023 en daarna geleidelijk afgebouwd. Dat is fijn, want het geeft zekerheid en zorgt ervoor dat mensen weer durven te investeren. Dan kan de markt voor zonne-energie nog sneller groeien. De groei van Zon-PV in 2018 was ruim 1,4 GWp. In 2019 zal naar schatting 2 GWp worden geïnstalleerd. Als dit in 2020 doorgaat, gaan we eind 2019 naar 6,3 GWp en eind 2020 ruim 9 GWp (schatting Nederlands Nieuwe Energie Onderzoek), hoger dan de kabinetsdoelstelling.

IAls de saldering doorgaat, zou 7 GWp in 2020 ook gemakkelijk haalbaar moeten zijn. Dus 1 GW extra zonnekracht in vergelijking met bestaande doelen. Dit leidt tot een extra reductie van circa 0,4 Mton. Dit wordt berekend met het Energietransitiemodel. Een scenario met 7 GWp zon op het dak wordt vergeleken met een scenario met 6 GWp zon op het dak. Deze extra GWp resulteert in een reductie van 0,4 Mton aan CO2-uitstoot (470 g / kWh opgewekt met de extra zon). Bij deze berekening zijn alleen veranderingen in de zon op daken aangenomen. Als ook de rest van het energiesysteem verandert, heeft dat ook gevolgen voor de impact van extra zon op daken. Als de extra zon-pv op daken er bijvoorbeeld voor zorgt dat een kolencentrale (600 - 1050 g / kWh) minder gaat draaien, kan de extra reductie oplopen tot 0,9 Mton.

Groene daken

10 - Green roofs 0.1 Mton

Over groendaken is al veel berekend: schonere lucht, meer insecten, verkoeling, minder pijnstillersgebruik en nog veel meer voordelen. Maar het levert ook CO2-besparing op.

De Geodienst van de Rijksuniversiteit Groningen berekende dat de 9 grootste steden al meer dan 40 km plat dak hebben. Als we er sedum op doen, scheelt dat 0,1 Mton CO2. Kiezen we ook voor natuurlijke daken of een combinatie met zonnepanelen, dan neemt de besparing toe.

Een dag in de week geen vlees

11 - A day a week without meat 0.5 Mton

Als alle Nederlanders één dag in de week geen vlees eten, kan de Nederlandse CO2-uitstoot met 0,5 Mton per jaar worden verminderd. Drie dagen per week geen vlees is in lijn met de richtlijnen voor gezonde voeding en de Schijf van Vijf en bespaart maar liefst 1,5 Mton / jaar. Onze westerse vleesconsumptie heeft een grote negatieve impact op klimaat, milieu, gezondheid, biodiversiteit en op lokale gemeenschappen in sojaproducerende landen.

Juist daarom pleiten grote instellingen als de Verenigde Naties, het Voedingscentrum en het RIVM al langer voor een lagere vleesconsumptie.

Dit is ook de reden waarom 30 organisaties - van Animal Protection, Docters & Lifestyle tot Oxfam Novib - nu de overheid vragen om zo snel mogelijk maatregelen te nemen om consumenten te helpen vaker te kiezen voor plantaardige vleesvervangers: een financiële prikkel voor vlees moet ervoor zorgen dat de lagere inkomens niet meer worden beperkt en dat de opbrengst van de stimulans wordt gebruikt om boeren te helpen duurzamer te worden. Uit onderzoek blijkt dat een dergelijke prikkel in de zorg miljoenen euro's bespaart.

Versneld vernatten veenweide

12 - Accelerated watering peat meadow 0.2 Mton

Door het grondwaterpeil in veengebieden te verhogen en meer natuur te creëren, kan het kabinet eind 2020 0,2 Mton CO2 besparen. De kabinetsplannen voor 2030 om het waterpeil in veengebieden te verhogen, kunnen versneld worden uitgevoerd. Komend jaar is het al mogelijk om in de huidige natuurgebieden aan de slag te gaan met het water geven van het veen en kunnen sneller nieuwe gebieden worden aangekocht. Deze CO2-reductiemaatregel is relatief goedkoop en heeft een groot bijkomend voordeel: op korte termijn zal er meer leefgebied ontstaan voor veel diersoorten die momenteel ernstig achteruitgaan. Zo worden klimaat- en natuurdoelen integraal aangepakt.

Actieplan voor elektrische motoren

13 - Action plan for electric motors 2.0 Mton

Elektromotoren zijn goed voor 62% van het industriële elektriciteitsverbruik. Energieonderzoek Centrum (ECN nu onderdeel van TNO) berekende hier een realistische besparing van 3,78 Mton CO2 door een systeembenadering (combinatie van betere motoren, betere afstelling, snelheids- en frequentieregeling etc.) voor de industrie en dienstverlening. ECN houdt nog geen rekening met de mogelijkheden van contactloze magneetkoppelingen: een veelbelovende innovatie in elektromotoren die veel extra besparingen kan opleveren. Een concreet actieplan voor elektromotoren, waarin ook magneetkoppelingen zijn opgenomen, moet eind 2020 minimaal 2 Mton CO2-besparing kunnen opleveren

ISDE verhoging voor kleinschalige warmte

14 - ISDE increase for small-scale heat 0.1 Mton

De Investeringssubsidie Duurzame Energie (ISDE-regeling) voor kleinschalige duurzame warmte levert een bijdrage aan zowel particulieren als zakelijke gebruikers bij de aanschaf van warmtepompen, zonneboilers, biomassaketels en pelletkachels. We zouden graag zien dat deze subsidie doorgaat zonder de optie biomassaketel en pelletkachels. Deze subsidie is vorig jaar overtekend. Er is veel belangstelling voor. Het helpt mensen stappen te zetten om hun woning energieneutraal te maken.

Bedrijven verduurzamen hun bedrijfspand. Met deze regeling is meer ruimte om relatief kosteneffectieve duurzame warmte te realiseren, in combinatie met een wervingscampagne. Verdubbel deze pot voor warmtepompen en zonneboilers volgend jaar en combineer dit met veel meer publieke informatie.

Extra budget voor woningisolatie

15 - Extra budget for home insulation 0.2 Mton

Woningisolatie is een relatief kosteneffectieve manier om CO2 te besparen in de gebouwde omgeving. Eerdere schema's zoals de SEEH werden ook goed gebruikt en waren al snel "leeg".

Heropening van een regeling als de SEEH, inclusief een budget van € 100 miljoen voor 2019/2020, kan leiden tot meer isolatie en 0,2 Mton extra CO2-besparing. Ook hier zou een extra wervingscampagne helpen om de beoogde versnelling daadwerkelijk te realiseren.

Stimulering collectieve zonnesystemen

16 - Stimulation collective solar systems 0.1 Mton

Ook woningcorporaties, particuliere verhuurders en VVE's willen zonnepanelen op hun daken leggen. Dat is voor hen te ingewikkeld met de huidige regelgeving zoals het zogenaamde "postcode regime".

Ook in de EU is expliciet gesteld dat burgers in gestapelde bouw dezelfde toegang tot zonne-energie zouden moeten hebben als mensen in een landgebonden woning ("winterpakket").

Om beide redenen en om de CO2-uitstoot sneller terug te dringen, zou het daarom goed zijn om zonne-energie op collectieve daken te versnellen door middel van een tijdelijke invoedingssubsidie van € 0,10 per kWh voor een periode van twee jaar. De "contractspartij" is de woningcorporatie, verhuurder of VVE. Zij kunnen het inkomen eerlijk over de bewoners verdelen en (een deel van) de kosten verrekenen via de servicekosten en / of de huur. Deze maatregel zou tot eind 2020 kunnen leiden tot MWp extra opgesteld vermogen en in 2020 een extra CO2-reductie ten opzichte van 1990 van minimaal 0,1 Mton.

klimaatcoalitie-klimaatplan-leasecontracten-voor-zonnepanelen-op-kwh-basis

Leasecontracten voor zonnepanelen (kWh)

17 - Lease contracts for solar panels on a kWh basis 0.1 Mton

Eigenaren van grote daken willen vaak geen installatie met zonnepanelen op hun dak aanschaffen en onderhouden, maar willen wel "ontzorgd" worden door een andere partij die de panelen op hun dak legt en vervolgens de eigenaar van het dak verhuurt. Die leasecontracten kunnen nu niet worden afgesloten op basis van de opgewekte kWh, maar moeten op basis van een vast bedrag per jaar. Dit komt doordat in de Wet milieubelasting staat dat er geen energiebelasting hoeft te worden betaald als er op het dak wordt opgewekt "voor eigen rekening en risico van de eindgebruiker".

Bij een leaseconstructie heeft de leasemaatschappij (een deel van) de rekening en het risico en mag dus niet per kWh verrekenen. Dit brengt risico's met zich mee voor ontwikkelaars, waardoor veel grotere projecten niet plaatsvinden. Door het afsluiten van leasecontracten voor zonnepanelen op KWh-basis en het vrijgeven van de eis “voor eigen rekening en risico” in de Wet milieubelasting (of via tijdelijke beleidsregels) worden leasecontracten eerlijker, goedkoper en transparanter. Deze maatregel kan tot eind 2020 leiden tot 500 MWp extra geïnstalleerd vermogen en in 2020 een extra CO2-reductie ten opzichte van 1990 van minimaal 0,1 Mton.

Tel zonnepaneel altijd mee in energielabel

18 - Always count solar panel in energy label 0.1 Mton

Wanneer een dak door een andere partij dan de gebouweigenaar wordt gebruikt voor een zonneproject, telt de PV-installatie niet mee voor het energielabel van het gebouw. Dit maakt gebouweigenaren terughoudend om dakruimte beschikbaar te stellen: ze willen er in een later stadium liever een eigen project op ontwikkelen. Dit veroorzaakt een netto vertraging. Als de zonnepanelen op een dak altijd kunnen meetellen voor het energielabel, wie ze ook op dat dak heeft neergelegd, kan dat tot eind 2020 leiden tot 500 MWp extra geïnstalleerd vermogen en in 2020 een extra CO2-reductie ten opzichte van 1990 van tenminste 1990 0,1 Mton.

Regeling zonnepanelen en sanering asbestdak

19 - Regulation solar panels & remediation asbestos roof 0.1 Mton

Voortzetting arrangement combinatie zonnepanelen met asbestdaken. Het kabinet wil dat in 2024 alle asbestdaken zijn verwijderd, maar recent heeft de Eerste Kamer nog geen wetgeving goedgekeurd om dit te regelen.

Wellicht kan de overheid het voor Nederlanders alsnog aantrekkelijk maken om de asbestdaken te verwijderen, door middel van provinciale voorschriften als "asbest weg, zon aan".

Bijvoorbeeld door de SDE + uit te breiden met deze optie. Ook wordt verwacht dat een dergelijk systeem kan leiden tot 500 MWp opgesteld vermogen tot en met 2020 en zorgt voor een extra CO2-reductie ten opzichte van 1990 van minimaal 0,1 Mton in 2020. De NVDE heeft een

uitgebreid overzicht gemaakt (LET OP: de NVDE is een betaalde pro biomassa lobby club voor de vervuilende energiemaatschappijen)

Zonnepanelen op overheidsgebouwen

20 - Solar panels on government buildings 0.1 Mton

De overheid, landelijk, regionaal en lokaal, heeft veel daken die niet allemaal gevuld zijn met zonnepanelen en / of groendaken. Het goede voorbeeld geven als u veel van uw burgers nodig heeft, is altijd verstandig. Veel daken van openbare gebouwen bieden een goede mogelijkheid voor zonneprojecten: ze kunnen het zelf doen of het dak leveren aan lokale energiecoöperaties. Een overheid die de energietransitie serieus neemt, kan gemakkelijk besluiten om binnen de komende 1.5 jaar met zonnepanelen.

Deze PV-projecten kunnen natuurlijk verschillende prikkels gebruiken (offset, SDE, PCR etc.), maar dat mag geen voorwaarde zijn om aan de slag te gaan. Dit extra opgesteld vermogen kan in 2020 leiden tot een extra reductie van de CO2-uitstoot ten opzichte van 1990 met minimaal 0,1 Mton. De NVDE heeft een uitgebreid overzicht gemaakt. (LET OP: de NVDE is een betaalde pro biomassa lobby club voor de vervuilende energiemaatschappijen)

klimaatcoalitie-klimaatplan-reserve-transformatoren-voor-zon-en-wind

Reserve transformatoren voor zon & wind

21 - Spare transformers for sun & wind 0.4 Mton

Door gebruik te maken van reservetransformatoren (waardoor de N-1 redundantie-eis vrijkomt) kunnen zonne- en windprojecten, die nu netversterking nodig lijken te hebben, eerder op het net worden aangesloten. In extreme gevallen wordt het zonne- of windproject tijdelijk uitgeschakeld. De levering aan derden wordt niet verminderd. Momenteel vereist de wetgeving dat er een aanzienlijke reservecapaciteit in het net is, zodat er nooit een moment zonder stroom is.

In het jargon: de regel is de standaardvereiste van n-1 of n-2 redundantie bij het aansluiten van duurzame projecten. Voor veel wind- en PV-projecten is het niet cruciaal dat hun netwerkbeschikbaarheid 99,99% is; 99% of n-0 zou ook voldoende zijn. Een snelle aanpassing van deze eis in de regelgeving zou direct leiden tot een hogere uitvoeringsgraad van beschikbare nieuwe zonne- en windprojecten. Dit levert naar verwachting tot medio 2020 3 GWp aan extra aansluitmogelijkheden op.

Verdubbeling krimp varkenssector

22 - Doubling of shrinkage of the pig sector 0.3 Mton

Het kabinet trekt 120 miljoen euro uit voor een warme sanering van de varkenssector tussen nu en 2023. Volgens het PBL leidt deze regeling tot een reductie van 5% en een besparing van 0,15 Mton CO2. Maar met aanvullende maatregelen en een verdubbeling van het budget kan voor eind 2020 minimaal 0,3 CO2 worden bespaard. Zo kan de overheid een forse inkrimping van de varkensstapel bewerkstelligen door boeren die geen opvolger hebben (62%) te helpen met een stopregeling, waarbij de vrijgekomen varkensrechten worden vernietigd.

Een krimp van de sector is onvermijdelijk vanwege de negatieve impact op klimaat, milieu, dierenwelzijn, ontbossing en menselijke gezondheid. Volgens prognoses stopt 70% van alle varkenshouders tussen nu en 2030. Tegelijkertijd wordt verwacht dat het aantal varkens in 2030 slechts met 10% zal afnemen. De resterende bedrijven zullen naar verwachting vele malen groter zijn dan ze zijn nu. In lijn met de LNV-visie op kringlooplandbouw en in het kader van de stikstofdepositie is het verstandig om het aantal varkens te laten krimpen met het aantal boeren. Dit komt neer op 7 tot 8 miljoen varkens minder en ruim 1,5 Mton CO2-besparing in 2030.

Zon op school

23 - Sun at School 0.2 Mton

Energiebesparing en zonnepanelen verminderen de CO2-uitstoot en zijn de springplank naar verdere duurzame maatregelen voor het schoolgebouw. In combinatie met educatie over duurzaamheid voor de kinderen draagt dit bij aan een nieuwe bewuste generatie. Dat is het basisidee achter deze maatregel. Een maatregel die de moeite loont, want het stralingseffect van zonnepanelen op duurzame scholen is groot: het groene bewustzijn verspreidt zich van kinderen naar ouders en naar de buurt rond de school.

Voor scholen die niet weten hoe ze aan de slag moeten, is er hulp en voor schoolbesturen die krap bij kas zitten is er een lening beschikbaar. Een persoonlijke brief van premier Rutte aan alle 1.260 schoolbesturen kan helpen bij de versnelling, omdat veel scholen dit programma nog niet kennen.

LEDverlichting in bedrijven en kassen

24 - LED lighting in companies and greenhouses 1.0 Mton

De Tweede Kamer nam met een grote meerderheid een motie aan om bedrijven te verplichten om uiterlijk 1 juli 2020 pas ledverlichting toe te passen. Door de uitvoering van deze motie te versnellen en ledverlichting per 1 januari verplicht te stellen, kan de overheid eind 2020 0,9 Mton CO2 besparen. Hulp voor telers die willen overstappen op LED in de vorm van een lening leidt in 2020 tot nog eens een besparing van 0,1 Mton. De aanschaf van ledverlichting verdient zich terug door een lagere energierekening en kan daardoor rekenen op een breed draagvlak.

Anders reizen

25 - Different Ways to Travel coalition 1.0 Mton

De CO2-uitstoot in Nederland door woon-werkverkeer en zakelijk verkeer met de auto bedraagt maar liefst 8,8 Mton (2016). Tientallen grote bedrijven met bijna 300.000 medewerkers hebben hun krachten gebundeld in de coalitie Different Ways to Travel. Ze willen duurzamer reizen stimuleren en daarmee onder meer hun CO2-uitstoot verminderen. CE Delft heeft in een rapport uit maart 2018 de effecten op de uitstoot van verschillende maatregelen berekend.

Een aantal van deze maatregelen kan ook leiden tot een substantiële emissiereductie in 2019 en 2020. De volgende drie maatregelen zouden op de langere termijn leiden tot bijna 3 Mton minder emissies. Op korte termijn van 1,5 jaar moet 1 Mton mogelijk zijn:

- Gedragscampagnes

- Verlaagd tarief 0,19 / km voor autogebruik, voor iedereen

- Vergoeding fietskilometers van 0,19 / km

Inregelen warmte-installaties bedrijven

26 - Balancing heat installations companies 0.5 Mton

Voor het goed functioneren van een klimaatinstallatie is het van belang dat de luchthoeveelheden in een installatie in lijn worden gebracht met de ontwerpwaarden. Daarnaast is een goede waterzijdige afstelling ook bij allerlei verwarmingsinstallaties erg belangrijk om de installatie efficiënt te laten werken. Slecht afgestelde apparaten verbruiken te veel energie en veroorzaken onnodige CO2-uitstoot. Het technisch potentieel voor utiliteitsbouw ligt tussen de 20 en 30 Petajoule. Voor de komende 1,5 jaar kan de besparing oplopen tot 12 tot 16 Petajoule, afgerond naar beneden leidt dit tot 0,5 Mton CO2-reductie.

Banden op spanning

27 - Tires with a pressure of 0.2 Mton

Als de helft van de automobilisten elke twee maanden de banden correct oppompt, scheelt dit 0,2 Mton CO2 per jaar. Het bespaart ook 100 euro per jaar per auto (of 400 miljoen euro in totaal!). De meeste mensen weten niet dat ze 100 euro kunnen besparen door hun banden af en toe 10 seconden op te pompen. Betere communicatie hierover is belangrijk. 60% van alle auto's rijdt met een lage bandenspanning. Door 2.500 slimme bandenpompen te plaatsen bij bedrijven, benzinestations en supermarkten en door duidelijke uitleg te geven, kunnen automobilisten hun banden beter en vaker afstellen.

Een project waarbij bijvoorbeeld mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt of verkopers van dakloze kranten iets kunnen verdienen met het bedienen van de bandenpomp zou voor hen een mooie extra bron van inkomsten kunnen zijn. Als mensen 100 euro per jaar besparen, dan kan een paar euro voor de "bandenspanner" er vanaf komen? De reguliere luchtpompen bij benzinestations werken vaak niet goed genoeg. De nieuwe bandenpomp is gemakkelijk te gebruiken met het touchscreen en helpt met slimme software, zelfs door het kenteken rechtstreeks in te typen om de juiste bandenspanning te vinden. Sterkere banden leveren niet alleen geld en CO2-winst op, ze zijn ook veiliger en leiden tot minder slijtage, waardoor minder microplastics in het milieu terechtkomen en minder verkeerslawaai.

CO2-prestatieladder

28 - CO2 Performance ladder 1.0 Mton

Maatregel 28 is opgesteld in samenwerking met de Stichting Klimaatvriendelijk Ondernemen en Overheidsopdrachten (SKAO). Voor de besparing van 1,0 Mton CO2 stelt maatregel 28 voor dat bedrijven, organisaties en overheden met een middelgrote tot grote omvang in 2020 een professioneel CO2-beheersysteem invoeren. Volgens een eerste inschatting van de voorgestelde maatregel voor de verplichte invoering van een CO2-beheersysteem betekent dit een verdubbeling van dit besparingspotentieel.

Dit komt overeen met circa 1 Mton extra CO2-reductie. Het voorstel is in lijn met de Wet Milieubeheer. Hierin staat dat alle bedrijven die 50.000 kWh elektriciteit of 25.000 m3 aardgas (equivalent) per jaar verbruiken, verplicht zijn hun energiebesparende maatregelen te melden. Bedrijven die 200.000 kWh elektriciteit of 75.000 m3 aardgasequivalenten aan brandstoffen per jaar verbruiken, zijn verplicht om zelf onderzoek te doen.

Campagne voor cv-optimalisatie huishoudens

29 - Campaign for CV optimization households 0.4 Mton

Veel cv-ketels van particulieren staan aan de waterzijde niet goed afgesteld en draaien daardoor niet efficiënt. Een landelijke campagne om mensen te stimuleren hun installatie te laten controleren en om installateurs op te leiden om dit echt goed te doen, maken deel uit van deze maatregel. Het is erg belangrijk om uit te leggen hoeveel kosten mensen kunnen besparen door beter af te stemmen. Deze maatregel is snel terugverdiend. Het technisch besparingspotentieel in de gehele woningvoorraad ligt ergens tussen de 30 en 35 Petajoule. Een besparing van 0,4 Mton is te behalen voor de komende 1,5 jaar als een derde van de mensen met een cv-ketel zijn installatie beter laat afstellen.

klimaatcoalitie-klimaatplan-apk-voor-gebouwen

APK voor gebouwen (EPC)

30 - MOT for buildings 0.1 Mton

Een periodieke controle op de daadwerkelijke energieprestatie van gebouwen, een soort APK-test of Energie Prestatie Inspectie (EPC), zou in de komende 12 tot 18 maanden in de orde van grootte van 0,1 tot 0,2 Mton (5 tot 8 Petajoule) besparen. Een EPK is snel en eenvoudig te implementeren, zonder de wetgeving te wijzigen. De EPK zou betrekking hebben op alle inrichtingen onder het Activiteitenbesluit 2.15 regime en / of alle gebouwen met een gebruiksoppervlak van meer dan 500 m2. Een EPK is nodig om een hiaat in het huidige beleid te dichten, waarbij met name wordt gekeken naar de theoretische gemiddelde prestatie van individuele energiebesparende maatregelen, die deze prestatie in de praktijk zelden laten zien.

Stadsheffing voor een leefbare stad

31 - City tax for a livable city 0.1 Mton

Om de stad Londen binnen de ring weer leefbaar te maken, werd in 2003 de Congestion Charge ingevoerd. Dit gebied is nog steeds een van de grootste ter wereld waar dit systeem bestaat. Dit is een tolsysteem waarbij auto's in het centrumgebied binnen de ring - de Congestion Charge Zone - tussen 07.00 uur en 18.00 uur een bedrag per dag moeten betalen. (dit was 10 tot 12 pond). De tol wordt in rekening gebracht via een kentekenherkenningssysteem. Elektrische en zeer schone voertuigen betalen minder dan vuile dieselauto's en bussen.

Dit is verder verfijnd, sinds 2015 zijn er geen uitzonderingen meer en worden alleen volledig elektrische voertuigen gespaard. Nu gaan mensen ook de voorkeur geven aan delen, zodat mensen minder alleen in een auto zitten. Volgens de Amsterdamse Klimaatneutraal Route 2050 (januari 2019) bedraagt de uitstoot door transport 360 kiloton per jaar, ofwel 0,36 Mton. Een test in vijf steden binnen de ring (met een scan op alle uitgangen) moet mogelijk zijn met financiële steun van de overheid. Vijf Nederlandse steden die samen een conservatieve geschatte 1,5 Mton aan transportemissies hebben. Stel dat de autokilometers, net als in Londen, met 11% afnemen, dan zou het - heel conservatief - mogelijk moeten zijn om 0,1 Mton CO2 te verminderen.

Innovatieve chemische recyclingtechnieken

32 - Innovative Chemical Recycling Techniques 0.2 Mton

Chemische recycling kan op korte termijn een goede aanvulling zijn op mechanische recycling van plastic afval. In zowel het nieuwe Regeerakkoord als in de transitieagenda's voor de circulaire economie wordt chemische recycling gezien als een belangrijke oplossing om de kunststofketen te verduurzamen. CE Delft heeft in opdracht van het Ministerie van Economische Zaken berekend dat in 2020 al een besparing van 0,2 Mton mogelijk is.

De overheid kan deze techniek maken als ze:

- chemische recycling van monomeren opnemen in de doelstellingen voor recycling van kunststof;
- chemische recyclinggrondstoffen met een factor van ongeveer 50% opnemen in de doelstellingen voor kunststofrecycling;
-subsidie voor investeringen in chemische recycling mogelijk maken onder de nieuwe subsidieregeling SDE ++;
- de recyclingdoelstellingen voor plastic verhogen, ook in de kaderovereenkomst voor verpakkingen;
-chemische recycling een betere plaats geven in het Nationaal Afvalplan (LAP3) in termen van recyclingkwaliteit. 240.000 ton geschikt materiaal van huishoudens

klimaatcoalitie-klimaatplan-verdubbeling-slagkracht-energiecooperaties

Verdubbeling slagkracht energiecoöperaties

33 - Doubling power energy cooperatives 0.1 Mton

Versterk de postcode regeling en verdubbel duurzame energieprojecten. Het kabinet heeft de Regeling Verlaagd Tarief (RVT) - de postcode-regeling in de populaire taal - als instrument gegeven aan energiecoöperaties om (lokale) duurzame energieprojecten te helpen realiseren. Deze belastingregeling is gebaseerd op het leveren van energie zonder energiebelasting en de btw daarover aan leden van de coöperatie. Het is een mooi en succesvol instrument om burgers te laten profiteren van de energietransitie en hen daarvoor te motiveren.

Als de huidige trend doorzet, zal 74,5 MWp in 2014 verdubbelen tot 142,7 MWp in 2019 en groeien tot 280 MWp in 2020. Corporaties verwachten 250 MWp extra groei als er een vaste vergoeding is voor postcodebussen, wat leidt tot een extra reductie van 0,1 Mton CO2-uitstoot in 2020. Voor de langere termijn kan duurzame groei vanuit de bottom-up beweging worden ondersteund door twee maatregelen.

klimaatcoalitie-klimaatplan-actieplan-enkel-naar-hr-plus-plus-glas

Actieplan enkel naar HR++ glas

34 - Action plan from single to HR ++ glass 0.2 Mton

In Nederland hebben meer dan 1 miljoen woningen enkel glas, gemiddeld 20 m2 per woning. Het vervangen van deze 20 m2 door HR ++ glas kost bijna 3.200 euro. Dat is een forse investering voor de burger, maar ze besparen 460 euro per jaar aan energiekosten, het is dus terugverdiend in 7 jaar. Met een speciale ISDE-subsidie voor het vervangen van enkel glas in de komende 1,5 jaar kunnen 250.000 huishoudens in de verleiding komen om over te stappen.

Maatregel 34 stelt voor om via een ISDE-subsidie 1.000 euro per huishouden te schenken, zodat de terugverdientijd van de burger ongeveer 5 jaar wordt. Besparing De besparing van het vervangen van enkel glas door HR ++ glas is gemiddeld 800 kilo CO2 / jaar (bron: MilieuCentraal) per woning. Met 250.000 huishoudens betekent dat een winst van 0,2 Mton. Kosten Het aanpakken van 25% van de woningen in 1,5 jaar komt neer op 250.000 keer € 1000, - subsidie via ISDE is 250 miljoen euro.

Bomen, bossen en bermen

35 - Forests, trees and roadsides 0,1 Mton

Als de industrie op zoek is naar moderne technologieën om CO2 af te vangen, dan is de allerbeste en goedkoopste technologie al uitgevonden: bomen. Met name bossen vangen veel CO2 op in de bodem en in de bomen zelf. Maar individuele bomen nemen ook CO2 op, zorgen voor verkoeling en helpen bij waterberging. Meer bomen en meer groen is daarom al opgenomen in het Klimaatakkoord. Maatregel 35 is drieledig: de plannen voor meer bos en bomen versnellen en bermen beter benutten. Deze maatregel is aanvullend op maatregel 7: duurzamer bosbeheer van bestaande bossen.

Verbod op recreatief gebruik lachgas

36 - Stopping recreational use of laughing gas 0.1 Mton

Lachgas (N2O, lachgas) is een zeer sterk broeikasgas: 1 kilo lachgas heeft volgens de laatste inzichten hetzelfde effect als 265 kilo CO2 (zie tabel hiernaast en ook Milieu Centraal).

Het komt onder meer vrij uit met kunstmest of dierlijke mest bemeste grond. Het wordt ook gebruikt als anesthesiegas in anesthetica en in motoren om het motorvermogen te vergroten.

De lachgaspatronen en ballonnen die gebruikt worden "in de recreatieve sfeer" liggen namelijk massaal op de grond in steden, op festivalterreinen en op allerlei andere plekken waar mensen samenkomen om te feesten. Steeds meer auto-ongelukken lijken echter verband te houden met het gebruik van lachgas. En dat lachgas een sterk broeikasgas is, is overduidelijk. De toename van de invoer van lachgas blijkt vrijwel geheel toe te schrijven aan 'recreatief gebruik'. Dat is 500 ton lachgas extra en dat staat gelijk aan 0,1 Mton extra CO2-eq-uitstoot. De overheid kan jaar na jaar 0,1 Mton-uitstoot verminderen als deze vorm van lachgasgebruik wordt teruggedrongen.

Duurzamer asfalt

37 - More sustainable asphalt 0.1 Mton

Nederland heeft een van de meest vertakte wegennetten ter wereld. Van dit netwerk is ongeveer 130.000 kilometer verharde weg. Als grootste opdrachtgever in de GWW-, Weg- en Waterbouwsector kan de overheid bij aanbestedingen voorwaarden stellen aan duurzamer asfalt. Realistisch in 2020 is een besparing van 0,1 Mton CO2 door aanleg van fietspaden van biobased asfalt, meer gebruik van asfalt gemaakt op een lagere temperatuur, meer hergebruik van grondstoffen uit oud asfalt en maatregelen om de levensduur van asfalt te verlengen. Deze maatregel is geschreven in samenwerking met BAM (punten 1 t / m 3) en Miscancell (punt 4).

Meer gebruik olivijnzand

38 - More use of 0.1 Mton olive sand

CO2 Open (climatecleanup.org) is het venster op de opkomende sector van natuurlijke klimaatoplossingen zoals zeewierteelt, bossen en bodemverbetering.Aan het 40-puntenplan voegen we een oplossing toe met een groot potentieel die tegen 2020 veel CO2 kan opruimen: het gebruik van olivijnzand. Olivijn ruimt CO2 op door natuurlijke verwering, waarbij het reageert met CO2 en de koolstof zeer lang wordt afgevangen.

Olivijn is een mineraal dat in de wereld veel voorkomt (minimaal een kwart van de aardkorst). Door het tot zand te vermalen, wordt de natuurlijke verweringsreactie versneld. Taylor et al. (2016) schatten dat deze methode de CO2-concentratie in potentie met 30 tot 300 ppm kan verlagen (de huidige CO2-concentratie is ongeveer 415 ppm). In de Drawdown-studie (Paul Hawken, 2018) wordt olivijn genoemd als een veelbelovende klimaatoplossing.

Overheidscampagne ‘Het kan wel’

39 - Government campaign "it is possible"! 0.5 Mton

Op korte termijn kan het meeste worden bereikt met energiebesparing. Dit kan op vele manieren, zowel bij huishoudens als bij kantoren, boeren en industrie. Het afgelopen jaar heeft de Nederlandse bevolking het idee gekregen dat 'de energietransitie' een groot, eigenwijs, geldverslindend monster is dat niets oplevert. Het is tijd voor een goede multimediacampagne: "het kan", waaruit blijkt dat energie besparen of kiezen voor andere duurzame oplossingen leuk is, geld kan opleveren en vaak ook leidt tot meer gezondheid, kwaliteit van leven, biodiversiteit en verwondering.

Hoe kunnen we een groot deel van de bevolking wekken en interesseren? Vertel de verhalen over de geweldige oplossingen en wat ze opleveren. Laat zien wat er al mogelijk is en hoe leuk het is. Laat jonge mensen zien die duurzamer leven heel normaal vinden. Zo'n campagne kan natuurlijk vele vormen aannemen, maar we zullen een reeks ideeën ter inspiratie aandragen.

Verras Nederlanders met een spaarpakket
Promoot de CO2 Open - www.climatecleanup.org
Maak reclame voor de CO2-calculator
Start het E-team

Innovaties met potentie

40 - Innovations with potential 0.1 Mton

Er zijn veel innovaties die snel willen opschalen. Op korte termijn van 1,5 jaar is het effect op CO2-reductie nog relatief klein, maar voor 2030 kunnen ze een veel grotere bijdrage leveren. Om de transitie te versnellen, zou het helpen als die innovaties sneller tot wasdom komen. We noemen er hier een paar, die samen al voor eind 2020 tot 0,1 Mton leiden, maar daarna zeker veel potentie hebben.

-Meer duurzaam papier
-papierproces zonder water
-extra energiebesparing in overgangsfase
-Tocardo, energie van getijden
-Wiras de efficiëntere spoorwisseling
-Bouwen met hennep
- (Ulra) diepe geothermische energie

Gratis LED voor minima

41 - Free LED for minimums 0.3 Mton

Een op de vijf gezinnen heeft geldzorgen[ii] en voor hen is het aanschaffen van ledlampen een drempel die weggenomen kan worden. Deze maatregel stelt voor om gezinnen met lagere inkomens ledlampen cadeau te geven ter waarde van €50, en op die manier valt 0,3 Mton CO2-reductie te behalen in 2020. En ten tweede helpt dit ook om de woonlasten te verlagen. Dubbel voordeel dus! Wij stellen voor om dit via de gemeenten te regelen door de huidige RRE regeling voor gemeenten uit te breiden.

Doorvoerstekkers tegen sluipverbruik

42 - Standby consumption 0.1 Mton

Sommige apparaten gebruiken ook energie terwijl ze op stand-by of ‘uit’ staan, maar de stekker nog in het stopcontact zit. Dit heet sluipverbruik. Een huishouden is per jaar gemiddeld 450 kWh kwijt aan sluipverbruik. Dat is 100 euro per jaar (prijspeil 2019, 22 cent per kWh). Driekwart daarvan is te vermijden door de apparaten echt uit te zetten: Wanneer alle computers, tv’s en videorecorders uit gaan als ze niet worden gebruikt, in plaats van op de stand-by stand, kan ieder huishouden zo 225 kWh aan energie besparen. Simpele stekkerdozen met een schakelaar erop maken het gemakkelijk om sluipverbruik te vermijden zonder steeds de stekkers uit de contacten te moeten trekken.

Actieplan inwisselen koelkasten

43 - Redeeming action plan for refrigerators 0.4 Mton

Oude koel- en vrieskasten verbruiken veel meer energie dan nieuwe koelkasten. Koelkasten van 10 jaar oud verbruiken 220 kWh ofwel €50/jaar meer dan een nieuwe. Het voorstel is om met een éénmalige grote campagne 1 miljoen oude koel- en vrieskasten in te ruilen voor een nieuwere: consumenten worden opgeroepen om hun 10 jaar of oudere koelkast in te leveren tegen een vergoeding van bijvoorbeeld €35 euro bij de aanschaf van een A+++ model. Dit systeem stelt ook voor dat de consument een recyclingbijdrage gaat betalen. De recyclingbijdrage bestaat voor de helft uit statiegeld (een retourpremie) dat de klant terugkrijgt als hij/zij bij aankoop een oude koelkast inlevert. Er wordt 0,4Mton bespaard door energiebesparing. De recyclingbijdrage zorgt voor een besparing van 0,28Mton door juiste verwerking en door juist materiaal hergebruik.

Strengere controle op F-gassen

44 - More strict control of F-gases 0.1 Mton

Minder N in de landbouw

45 - Less N in agriculture 0.25 Mton

Stikstofkunstmest veroorzaakt ca. 8% van de landelijke ammoniakuitstoot en is goed voor een CO2eq uitstoot van bijna 2 Mton. De productie en gebruik van stikstofkunstmest veroorzaken zware klimaatschade door de uitstoot van lachgas, methaan en CO2. De schade aan de natuur door ammoniak en grond- en oppervlakte water door nitraat is groot. Kringlooplandbouw is de langetermijnoplossing, maar daar geeft Urgenda ons vele kortetermijnoplossingen. Ga naar hun website om ze allemaal te lezen. Besparing: 0.25 Mton per jaar.

Deuren dicht!

46 - Close the doors 0.3 Mton

Open winkeldeuren in de winter verliezen evenveel energie als 180 duizend vliegretourtjes Hongkong. Een winkelier uit Amsterdam vertelt in dat zelfde artikel dat een slimme schuifdeur maar liefst €4.500 op de energierekening bespaarde. Winkeliers houden hun deuren in de winter open om klanten te trekken. Gemeenten kunnen via een APV winkeliers te dwingen om deuren dicht te houden, maar dit gebeurt nog nergens. Daartegenover staat dat het Kabinet leningen moet aanbieden aan winkeliers die hierin willen investeren. Voor grotere bedrijven is handhaving op de wet milieubeheer gewenst. Met deze maatregel valt zeker 0,3 Mton te besparen.

Ambitieuzer plan voor plastic

47 - More ambitous plan for plastics 0.2 Mton

De productie van plastic zorgt voor veel CO2 uitstoot. Verhoog het tempo van de invoering van een verplicht aandeel circulaire kunststof in alle kunststoffen die worden toegepast in NL van circa 15% nu naar 45% in 2025 met een tussendoel van 30% in 2022. In 2022 zou dit circa 1,2 Mton CO2 schelen, in 2025 circa 2,1 Mton. In 2020 is hier zeker de eerste 0,2 Mton van te behalen.

Innovaties in de transportsector

48 - Innovations in the transport sector 0.2 Mton

Ten eerste zorgt een nieuwe bandengel Ride-On dat banden op spanning blijven en dat ze minder snel lek gaan. Lekke banden zijn een belangrijke oorzaak voor files en aangezien de Nederlandse transportsector in 2018 voor 1,4 miljard euro schade door files leed, zouden zij deze gel moeten omarmen. Een andere innovatie is het SolarOnTop zonnepanelensysteem van IM Efficiency. Deze zorgen voor een flinke besparing aan brandstof doordat de dynamo tijdens de rit geen stroom meer op hoeft te wekken en de motor minder wordt belast.

Groen en gezond wonen

49 - Green and healthy living 0.1 Mton

Meer groen in de stad zorgt voor verkoeling, betere afwatering, schonere lucht, meer biodiversiteit en gelukkigere en gezondere mensen. En het is belangrijk voor CO2 opslag. Iedere nieuwbouwwoning 75 m2 moet een park kriijgen binnen een straal van 500 meter. Onttegeling van tuinen kan ons extra natuur ter grote van de Veluwe geven. 3% onttegelen van de openbare ruimte en bedrijventerreinen burgers moet worden ondersteund bij meer groen en gezond wonen door lokale groenblauwe educatiepunten. Besparing jaar 1: 0,1 Mton. Besparing jaar 2: 0,2 Mton.

Ruim je data op

50 - Clear out your data 0.5 Mton

We stellen 5 maatregelen voor: Stimuleer dat meer servers op de ecostand gaan, in navolg van Amsterdams initiatief. Organiseer Landelijke Data-opruimdagen: elke 500 opgeruimde TB uit een Clouddienst bespaart 1.000 ton CO2-eq. Vraag alle overheidsinstanties met regelmaat data op te ruimen en zet niet vaak gebruikte data op stilstaande servers. Voer voor alle overheidswebsites groen hosten in. Dit zijn websites die servers gebruiken die groene energie gebruiken. Installeer Ecosia als groene zoekmachine op overheidsservers. Besparing 0.5 Mton

Anders verdoven

51 - Change Anaesthesia 0.5 Mton

Vervang inhalatiegassen en –dampen waar mogelijk met intraveneuze anesthetica. Beide werken vergelijkbaar en medisch gezien is er nauwelijks verschil in uitkomst tussen patiënten die dampvormige of intraveneuze anesthesie hebben gehad. Het veelgebruikte type narcosegas Desfluraan is een 6810 keer sterker broeikasgas dan CO₂ (over een periode van 20 jaar. Daarentegen is de CO₂-voetafdruk van het intraveneuze middel, Propofol, verwaarloosbaar.

Een tweede voorstel is: Zet de luchtbehandeling van operatiekamers lager wanneer ze niet gebruikt worden. In de operatiekamer moet de lucht per uur 20 keer ververst worden. Wanneer in OK’s, die niet gebruikt worden de luchtverversing uitgaat kan het energieverbruik met 50% dalen. Besparing is 0.1 Mton. Als aanvulling op deze Urgenda oplossing moedigen wij samen met Greenpeace ziekenhuizen aan om over te stappen op groene stroom zonder biomassa.

Spanningsoptimalisatie

52 - Voltage Optimization 0.5 Mton

In Nederland ligt het spanningsniveau (230 Volt) hoger dan de optimale spanning voor apparaten: op 220 Volt verbruiken ze minder energie en gaan langer mee. Overal waar de netspanning gemiddeld hoger is dan 227V, kan spanning optimalisatie energie besparen. Dit kan met de Powerstar. Het kabinet kan inventariseren welke energiebesparing de Powerstar kan leveren bij alle Nederlandse waterzuiveringsbedrijven en dit toepassen.

Ook kan zij onderzoeken welke spanningsoptimalisators in aanmerking komen voor de lijst Erkende Maatregelen Energiebesparing. Het kabinet kan de gemeenten en provincies informeren over de mogelijke energiebesparing bij bijvoorbeeld eigen kantoren, datacenters, ziekenhuizen, zwembaden en huishoudens etc. De consument krijgt een gratis Kubie en betaalt deze ongemerkt terug in 10 termijnen via energierekening waarna de energierekening met 10% omlaag gaat. Besparing jaar 1: 0,5 Mton. Besparing jaar 1: 2 Mton.

Krimp kalver, geiten en schapensectoren

53 - Shrinkage in cal, goat and sheep sectors 0.2 Mton

Het kabinet trekt € 180 miljoen uit voor een warme sanering van de varkenssector om uitstoot van CO2 en stikstof en de stank te reduceren. Tegelijkertijd groeien de vleeskalveren-, geiten- en schapensectoren die samen goed zijn voor ruim 2 Mton aan CO2-uitstoot en de nodige overlast geven. Urgenda stelt voor om ook deze sectoren te begrenzen, beter te controleren en warm te saneren. Deze sectoren zijn samen goed voor ruim 3 Mton CO2-uitstoot. In het eerste jaar is een reductie van 0,2 Mton haalbaar en in het tweede jaar 0,3 Mton. Dit zal bovendien de methaanuitstoot verminderen.

klimaatcoalitie-klimaatplan-extra-sde-plus-voor-zon-op-dak

Extra SDE+ voor zon op dak

54 - Extra subsidies for sun-roof projects 0.5 Mton

Het niet halen van de duurzame energie- en CO2-doelen gaat de Nederlandse overheid veel geld kosten: door de boete die Eurocommissaris Timmermans heeft aangekondigd en door de aankoop van loze ‘statistical transfers’ in het buitenland. De duizenden afgewezen zonop-dak-projecten bieden dan ook een uitgelezen kans om dit te voorkomen of te beperken. In de SDE+-regeling moeten zon-op-dak-projecten immers binnen anderhalf jaar gerealiseerd zijn. Een extra impuls nu van € 55 miljoen schuift het aandeel duurzaam in de totale energievraag op met 0,3%. De kosten per vermeden ton CO2 liggen op € 110. Besparing jaar 1: 0,5 Mton en jaar 2: 1 Mton.

Elektrisch varen

Klimaatplan

De pleziervaart zorgt jaarlijks voor veel CO2-uitstoot en water- en luchtvervuiling. In 2003 heeft de Tweede Kamer de wet tot voorstuwingsmotoren voor pleziervaartuigen en waterscooters gewijzigd en in 2011 heeft de Europese commissie nogmaals aangegeven de uitstoot van plezierboten met 20 procent te willen verminderen. Vanaf 2020 moesten alle boten tot 14 meter honderd procent uitstootvrij zijn indien je in Amsterdam wilde varen en vanaf 2025 moeten alle boten die door de historische binnenstad varen elektrisch zijn. Indien heel Nederland elektrisch vaart wordt er heel veel CO2-uitstoot voorkome en wordt ook geluidsoverlast en lucht- en watervervuiling aangepakt. De elektrische toekomst van de pleziervaart is nu.

Klimaatverandering verplicht vak op school

Klimaatverandering-verplicht-vak

Het idee is dat kinderen een uur per week het vak klimaatverandering krijgen. Ze leren dan over veranderingen van het klimaat en vervuiling. Daarnaast komt er bij andere vakken zoals aardrijkskunde en natuurkunde ook meer aandacht voor duurzaamheid. Kinderen hebben het recht om te weten wat hun boven het hoofd hangt. Het gaat om hun gezondheid, natuur, klimaat en toekomst en indien we ze een kans willen geven dan dienen ze bewust te zijn van de risico's en de mogelijkheden.

klimaatcoalitie-klimaatplan-plantaardig-normaal

Plantaardig Normale Overheid

Klimaatbestendig

Maak bij overheden plantaardig de norm, serveer alleen dierlijk op verzoek.
Zorg voor fiscale stimuleringsmaatregelen voor plantaardige producten zoals vleesvervangers.
Verhoog de BTW van vlees van 9 naar 21 procent.
Start campagnes over de voordelen van plantaardig eten: bijvoorbeeld door een plantaardige eetwissel.
Stimuleer grote organisaties zoals ziekenhuizen, scholen, sportverenigingen, bedrijven, etc om plantaardig de norm te maken. Kantines kunnen omgekeerd worden ingericht. Nu is dierlijk vaak het meest aanwezig en zijn de plantaardige producten minder zichtbaar of duidelijk extra. Dit kan worden omgedraaid. Vlees hoeft niet te verdwijnen maar het moet zichtbaar worden dat het niet meer de norm is.
Het Voedingscentrum raadt nu nog steeds dierlijke producten aan. Geef hen als doel om over te gaan op de plantaardige eetwissel.
Geef horeca-ondernemers met plantaardige menu’s een financieel voordeel dat zij kunnen doorberekenen op hun gasten. Zo krijgen zij meer bezoek en groeit het aandeel plantaardige eetgelegenheden.
Het voedingscentrum kan naast de plantaardige eetwissel ook een pagina maken met transitietips van dierlijk naar plantaardig. Het is belangrijk dat mensen niet het gevoel hebben dat ze teveel moeten opgeven. Dat voorkom je door hen te helpen de overgang makkelijk en smakelijk te maken.
De overheid zet influencers in bij Corona. Wij stellen voor dat zij influencers inzetten om tips te geven over plantaardige eetwissels.
Zorg ervoor dat Social Deal in hun reclames plantaardige restaurants vaker tonen dan dierlijke restaurants door de plantaardige restaurants een jaarlijks Social deal tegoed te geven waarmee zij hun deals kunnen inkopen bij Social Deal. Dit zorgt ook voor meer bezoekers van plantaardige restaurants en meer naamsbekendheid van de plantaardige restaurants. De Social Deal maakt het mogelijk voor mensen met een kleiner inkomen om op een lekkere betaalbare manier kennis te maken met plantaardig eten.
Zie ook maatregel 11 van Urgenda “Een dag per week zonder vlees – besparing: 0,5 Mton”. Lees verder >>>

Stop de subsidies op fossiele brandstoffen

2019-04-09-european-commission-report-state-of-energy-union

Het is ongelooflijk en hoogstwaarschijnlijk crimineel, maar elk jaar worden er enorme subsidies gegeven aan de fossiele brandstofindustrie. Die subsidies zouden we in plaats daarvan moeten investeren in windmolens, zonne-energie en innovatieve oplossingen. Geef ons geld niet langer aan bedrijven die ons milieu verwoesten. Politici die subsidies voor fossiele brandstofbedrijven promoten, moeten worden vervolgd. Uit ODI-onderzoek blijkt dat de G20-regeringen hun klimaatbeloften hebben gebroken en jaarlijks 444 miljard dollar uitgeven om de productie van fossiele brandstoffen te ondersteunen.

EU Commission Report 2019 "(...) Een geleidelijke afschaffing van milieuschadelijke subsidies voor fossiele brandstoffen is noodzakelijk om een efficiënte en effectieve energie-unie tot stand te brengen, zoals erkend door de toezeggingen van de EU in het G20-kader. Tussen 2008 en 2016 zijn de subsidies voor fossiele brandstoffen niet afgenomen. subsidies worden geschat op 55 miljard EUR in 2016, wat impliceert dat het EU- en nationaal beleid nog niet voldoende zijn om ze geleidelijk af te schaffen (...) "

Lees verder: odi.org/empty-promises

Stop de subsidies op biomassa

Flinders University

Door bio-energie op te nemen in de doelstellingen voor hernieuwbare energie, bevordert de EU directe en indirecte subsidies ervoor, en beweert dat het een duurzaam alternatief is voor fossiele brandstoffen.

Elk jaar miljarden euro's aan subsidies voor hernieuwbare energie, betaald uit een toeslag op onze elektriciteitsrekening - ga naar elektriciteitscentrales die hout verbranden. Dit is geld dat zou moeten gaan naar werkelijk koolstofarme hernieuwbare energiebronnen zoals wind-, golf- en zonne-energie.

Alles bij elkaar wordt er veel meer hout gestookt voor elektriciteit dan er jaarlijks in Europa wordt geproduceerd. Verbranding van biomassa is verre van groene energie, maar verergert de klimaatverandering, vernietigt bossen en beschadigt de biodiversiteit. Het schaadt ook gemeenschappen die in de buurt van houtpelletfabrieken en biomassacentrales wonen en verspilt het geld van de rekeningbetaler aan een valse oplossing voor onze energiebehoeften.

Er zijn dringend rapportagevereisten onder de UNFCCC nodig die de werkelijke emissies en hun impact op het klimaat weerspiegelen, en om de huidige perverse prikkels om biomassa in te voeren weg te nemen die voortvloeien uit de mogelijkheid om ze als nulemissies op het verbrandingspunt te behandelen. In de tussentijd moet de EU haar eigen rapportagevereisten in het kader van haar regeling voor de handel in emissierechten hervormen om ervoor te zorgen dat de emissies van biomassa volledig transparant zijn en de werkelijke klimaateffecten weerspiegelen.

Belasting op luchtvervuiling

Klimaatcoalitie - Klimaatplan

Een belasting op luchtvervuiling in de industrie in Nederland is veelbelovend. Deze zorgt voor een snelle afname van vervuilende emissies en leidt daarmee tot gezondheidswinst en minder Klimaatopwarming. De productie van talloze materialen en eindproducten gaat gepaard met milieuvervuiling en Klimaat opwarming. De bedrijven die verantwoordelijk zijn voor milieuvervuiling en uitstoot van schadelijke stoffen zouden moeten betalen voor de schade die ze veroorzaken, maar dat is nog lang niet altijd het geval.

De overheid kan ervoor zorgen dat er wél voor de vervuiling en CO2-uitstaat wordt betaald, onder andere door belasting te heffen op die vervuiling en CO2-heffing in te stellen. Het beter beprijzen van milieu- en Klimaatschade staat in Nederland dan ook al lang op de politieke agenda. Lees verder >>>

Investeer enkel in duurzame oplossingen

2018-12-17-european-environment-agency-report-renewable-energy

We moeten de enorme hoeveelheid subsidies die momenteel aan fossiele brandstoffen en biomassaverbrandingsinstallaties wordt gegeven, investeren in duurzame oplossingen zoals wind- en zonne-energie en innovatieve oplossingen. Dit zal niet worden bereikt door de politici beleefd te vragen, aangezien ze al meer dan tien jaar verandering hebben beloofd zonder het beloofde resultaat. We zullen ze zo snel mogelijk ter verantwoording moeten roepen en hen gevangen moeten zetten voor de ramp die ze veroorzaken door onze belastingen te stelen en deze aan de eigenaren en aandeelhouders van smerige miljardenbedrijven te geven. Genoeg is genoeg!

EU Environment Agency Report 2018 ""(...) de grootste hoeveelheden bruto vermeden broeikasgasemissies waren toe te schrijven aan windenergie op land (137 MtCO2), fotovoltaïsche zonne-energie (73 MtCO2)[...] Wind op land en fotovoltaïsche zonne-energie leveren ook de belangrijkste bijdrage aan het vermijden van het verbruik van fossiele brandstoffen en het vermijden van primair energieverbruik.

klimaatcoalitie-klimaatplan-wek-waterstof-op-met-wind-en-zonne-energie-en-distribueer-het-via-de-aardgasinfra

Wek waterstof op met wind- en zonne-energie distribueer dit via de aardgasinfra

2019-05-03-foresight-hydrogen-northern-netherlands-is-ready

Volgens The Scientific American heeft Orsted, het grootste energiebedrijf van Denemarken, aangekondigd dat het van plan is om elektriciteit van zijn windparken om te zetten in waterstof. Ze zijn van plan dit te bereiken door elektriciteit van windmolenparken te gebruiken om elektrolyse-installaties van stroom te voorzien. Deze zijn in staat om water te splitsen in zuurstof en waterstof die als energie kunnen worden gebruikt.

De resulterende waterstof zou worden opgeslagen in een aardgasdistributiesysteem en worden gebruikt wanneer er een tekort aan wind en zonlicht is voor de windparken. Momenteel zijn er 45 projecten in Europa die werken aan het efficiënter en betaalbaarder maken van power-to-gas-conversietechnologieën. Volgens een studie die in februari in het tijdschrift Nature Energy werd gepubliceerd, zijn de kosten voor het splitsen van water met 40 procent gedaald, wat suggereert dat de technologie in de nabije toekomst toegankelijker zou kunnen worden.

LET OP: Wij zijn vel tegen het verbranden van houtige biomassa en CO2-afvang (BECCS) als bron om groengas of groene waterstof op te wekken waar o.a. Staatsbosbeheer, RWE (Essent), Shell, Vattenfall, Engie, Avantium, AkzoNobel en Chemport Europe vanuit het Platform Groen Gas (2BCM Alliantie) op dit moment mee bezig zijn. Dit levert geen enkele bijdrage aan het oplossen van de klimaatproblemen en is juist funest voor de gezondheid, de natuur het klimaat en daarmee de toekomst van onze kinderen! Lees verder: 2024-07-21-edsp-eco-dossier-biomassalobby-en-bomenkap-belangenverstrengeling-politiek-en-directeuren-staatsbosbeheer.pdf

Verbrand alleen aardgas terwijl we elke cent in duurzaamheid investeren

2019-04-09-european-commission-report-state-of-energy-union

Terwijl we elke cent van de subsidie die we kunnen missen, investeren in echte duurzame oplossingen zoals wind- en zonne-energie en innovatie, moeten we de verbranding van biomassa, kolen en olie stoppen en alleen aardgas gebruiken als niet-hernieuwbare brandstofbron. In het meest recente State of the Energy Report van de Europese Commissie staat dat de Europese Commissie verschillende trilaterale besprekingen tussen Oekraïne en de Russische Federatie heeft gefaciliteerd om de ononderbroken doorvoer van aardgas vanuit Rusland via Oekraïne te waarborgen.

De eerste leveringen van aardgas via de zuidelijke gascorridor zullen naar verwachting in 2020 starten, als resultaat van de consistente betrokkenheid van de EU met alle relevante partners en belanghebbenden van het project. De Europese Commissie heeft ook de inspanningen gesteund van de oostelijke mediterrane landen om gemeenschappelijke oplossingen te zoeken om hun aanzienlijke gasvoorraden op de markt te brengen. Er is en zal genoeg aardgas zijn om als tussenoplossing voor onze energie- en warmtevoorziening te gebruiken, dus stop met het kappen en verbranden van bossen! Lees verder: 2019-04-09-european-commission-report-state-of-energy-union-english.pdf

Laat bomen groeien

2019-06-11-frontiers-research-proforestation-mitigates-climate-change-and-serves-the-greatest-good-english.pdf

Klimaatverandering en verlies van biodiversiteit worden algemeen erkend als de belangrijkste milieu-uitdagingen van onze tijd. Bossen leggen jaarlijks grote hoeveelheden kooldioxide (CO2) uit de atmosfeer vast en slaan koolstof gedurende lange tijd boven en onder de grond op. Ongerepte bossen - grotendeels vrij van menselijk ingrijpen, met uitzondering van in de eerste plaats paden en het verwijderen van gevaren - zijn de meest koolstofrijke en biodiverse terrestrische ecosystemen, met extra voordelen voor de samenleving en de economie.

Internationaal lag de nadruk op het voorkomen van het verlies van tropische bossen, maar gematigde en boreale bossen verwijderen voldoende atmosferische CO2 om de nationale jaarlijkse netto-uitstoot met 11% te verminderen. Bossen hebben het potentieel voor veel snellere CO2-verwijderingssnelheden uit de lucht en biologische koolstofvastlegging door intacte en / of oudere bossen.

Bebossing biedt de meest effectieve oplossing voor dubbele wereldwijde crises: klimaatverandering en verlies van biodiversiteit. Het is het enige praktische, snelle, economische en effectieve middel voor atmosferische CDR van de vele opties die zijn voorgesteld, omdat het in de nabije toekomst meer atmosferische kooldioxide verwijdert en het op de lange termijn blijft vasthouden. Door bebossing wordt de diversiteit van vele groepen organismen vergroot en worden tal van aanvullende en belangrijke ecosysteemdiensten geleverd. Hoewel er meerdere strategieën nodig zijn om mondiale milieucrises aan te pakken, is bosbouw een zeer goedkope optie om de koolstofvastlegging te vergroten, waarvoor geen extra land nodig is naast wat al bebost is en nieuwe bosgerelateerde banen en kansen biedt, samen met een breed scala aan kwantificeerbare ecosysteemdiensten, inclusief de menselijke gezondheid.

In vergelijking met bossen die zijn aangetast door grootschalige menselijke activiteiten, zijn intacte bossen vaak beter bestand tegen druk zoals brand en droogte en meestal minder toegankelijk voor houtkap en landbouwomschakeling. Het vermijden van de degradatie of het volledig kappen van intacte bossen (die we gezamenlijk 'intact bosverlies' noemen) zal daarom waarschijnlijk een belangrijke bijdrage leveren aan het doel van de Overeenkomst van Parijs om de opwarming van de aarde te beperken tot ruim onder 2 ° C boven het pre-industriële niveau.

De meeste nationale regeringen erkennen of geven geen prioriteit aan het behoud van intacte bossen als middel om hun verplichtingen uit hoofde van de Overeenkomst van Parijs na te komen. Een betere erkenning in de wetenschappelijke gemeenschap dat de meeste bosdegradatieprocessen die volgen uit de openstelling van intacte bossen zich over een periode van decennia zullen afspelen, in plaats van dat ze onmiddellijk plaatsvinden, zouden ertoe kunnen leiden dat ze worden erkend en beter worden verantwoord in emissiebasislijnen. Verwijdering van kooldioxide zal nodig zijn om de opwarming van de aarde te beperken tot 1,5 ° C boven het pre-industriële niveau, maar grootschalige technische oplossingen voor koolstofverwijdering op het land zijn onbewezen en riskant. Daarentegen zijn intacte bossen een veilige en effectieve manier om zinvolle kooldioxide-verwijderingen te bereiken en emissies uit andere bronnen te neutraliseren.

Bronnen:

2019-11-05-sciencemag-degradation-and-forgone-removals-increase-the-carbon-impact-of-intact-forest-loss-by-626-percent-english.pdf

2019-09-09-dogwoodalliance-synthesis-of-best-available-science-and-implications-for-forest-carbon-policy-english.pdf

2019-06-11-frontiers-research-proforestation-mitigates-climate-change-and-serves-the-greatest-good-english.pdf

2020-10-08-bill-moomaw-proforestation-webinar

klimaatcoalitie-klimaatplan-natuurlijke-klimaatoplossingen

Natuurlijke klimaatoplossingen (NCS)

2019-04-00-natural-climate-solutions-averting-climate-breakdown-by-restoring-ecosystems-english

Aangezien er een aanzienlijk onontgonnen potentieel is voor NCS, zal het waarschijnlijk een belangrijke bijdrage kunnen leveren aan het voorkomen van meer dan 1,5 ° C opwarming van de aarde, in combinatie met veel ambitieuzere programma's voor emissiereductie dan tot nu toe zijn ingezet. Meer onderzoek is dringend noodzakelijk, om het volledige potentieel van de NCS te realiseren.

Voorbeelden van NCS die al onderzocht zijn;
- "Koolstofopslag in tropische regenwouden kan worden verbeterd door de populaties van bepaalde megaherbivoren te stimuleren"
- “Er is waarschijnlijk ook een groot potentieel voor herbebossing op de middelste breedtegraden, waar het klimaat nat en mild is. […] Ook hier kan koolstofvastlegging sterk worden gemedieerd door wilde dieren ”
- “Hoewel het gebied met bebost en voorheen bebost land veel groter is, vindt de snelste accumulatie van koolstof plaats in een andere reeks ecosystemen: begroeide kusthabitats, zoals mangroven, kwelders en zeegrasvelden. Hier kan koolstof 40 keer sneller per hectare worden vastgelegd dan in tropische bossen. " (https://doi.org/10.5194/bg-2-1-2005)
- "Het herstel van turfkoepels, moerassen en vennen biedt verder een groot potentieel voor koolstofonttrekking."

Voedselbossen & Tiny Houses

2021-12-26-klimaatcoalitie-klimaatplan-voedselbossen-en-tiny-houses

Deze klimaatoplossing uit het Klimaatplan van de Klimaatcoalitie biedt een enorme kans om de problemen op te lossen die voortvloeien uit de stikstof-, natuur, klimaat- en de wooncrisis. Het mes snijdt hier aan alle kanten: Veel minder vee, bouwmogelijkheden die ongekend zijn, fors meer natuur, meerdere preventieve, mitigerende en adaptieve klimaatoplossingen en boeren met toekomst.

Een Voedselbos is een intensief agro-ecosysteem waarbij ecologie, technologie en economie samengaan. Ze leveren voedsel voor mensen in de omgeving en houden het natuurlijke systeem in stand. Het rendement komt direct voort uit de biologische functionaliteit en de samenhang met het natuurlijk kapitaal. Voedselbossen zijn zo te ontwerpen dat zij de productie van hoogwaardig voedsel combineren met een habitat voor een biodiversiteit aan planten, dieren en micro-organismen. Bovendien hebben ze een educatieve en recreatieve functie en zijn ze van meerwaarde voor de omgeving en het klimaat.

Een Tiny House is een nieuwe woonvorm met een duidelijke onderliggende filosofie. Het zijn kleine, volwaardige en vrijstaande woningen met een vloeroppervlak van maximaal 50 vierkante meter, met een zo klein mogelijke ecologische voetafdruk. In Tiny Houses wordt permanent gewoond en deze zijn dus niet bedoeld als recreatiewoning.

De Voedselbossen & Tiny Houses klimaatoplossing biedt een slimme combinatie van klein en fijn wonen in Tiny Houses in nieuwe natuur op landbouwgrond. Boeren leggen voedselbossen aan op landbouwgrond bestaande uit eetbare planten, struiken en bomen waaronder heggen, houtwallen, waterpartijen en kruidenrijk grasland. Hierin komen Tiny Houses verscholen tussen de bomen. De boeren verhuren of verpachten een Tiny House inclusief een stukje voedselbosgrond om het de bewoners mogelijk te maken om zelfvoorzienend te leven. De overheid dient boeren die willen stoppen met hun bedrijf een goed uitkoopbedrag te geven voor hun grond zodat de vrijgekomen ruimte beschikbaar gesteld kan worden voor voedselbos & Tiny House projecten. 20.000 ha bos en 60.000 Tiny Houses zijn landelijk haalbaar door belemmerende regelgeving weg te nemen. Lees verder: 2021-12-26-klimaatcoalitie-klimaatplan-voedselbossen-en-tiny-houses.pdf

Ik wil ook een idee aanmelden